Trzon ludności ziem Polski wywodzi się od zachodniosłowiańskich plemion zamieszkujących dorzecza Wisły i Odry (Polanie, Wiślanie).

Różnorodność grup, które zamieszkiwały ten obszar spowodowała wykształcenie się regionów charakteryzujących się swoistą kulturą, a także gwarą.

Istniejące i nowo powstające jednostki etniczno-kulturowe ziem polskich zmieniały swoje oblicze na przestrzeni dziejów - pod wpływem czynników zewnętrznych (np. zmiany granic politycznych) a także w związku z rozwojem wewnętrznym.

Część ludności, która znalazła się poza granicami państwa, uległa wynarodowieniu, natomiast np. przybysze z Niemiec, Niderlandów, a także ludność wołowska, która osiedliła się na ziemiach polskich, zachowała do dzisiaj pewne cechy własnej kultury i języka.

Ślady tych wszystkich procesów odczytać można w układzie regionów etnograficznych ziem polski, w obrębie pięciu dzielnic historycznych tj.:

I. Wielkopolska

II. Śląsk

III. Małopolska

IV. Mazowsze

V. Pomorze

W ramach powyższego, możemy wprowadzić bardziej szczegółowy podział na regiony etnograficzne:

1. GRUPA KIELECKO-SANDOMIERSKA

2. GRUPA KRAKOWSKA

3. GRUPA CENTRALNA (sieradzko-łęczyckie i część sandomierszczyzny)
4. GRUPA KUJAWSKO-WIELKOPOLSKA

5. ŚLĄSK

6. REJONY GÓRSKIE

7. RZESZOWSZCZYZNA

8. LUBELSZCZYZNA

9. BIAŁOSTOCZCZYZNA

10. MAZOWSZE

11. WARMIA I MAZURY

12. KASZUBY I POMORZE GDAŃSKIE


Podział ten, choć bywa kwestionowany, najpełniej oddaje dzisiejszą rzeczywistość. Możliwy jest podział bardziej szczegółowy, jednak wyszczególnione powyżej obszary są dość jednolite (co charakteryzuje ich odrębność) pod względem geograficznym, krajobrazowym i co najważniejsze - występującego tam folkloru.